İlçe Tarihi

ORTA İLÇE TARİHİ

            Orta İlçesinin kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber, kuruluşunun M.Ö.3000'li yıllara kadar uzandığı; Hititler, Patlakonyalılar, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Danişmentliler ile Türkmenlerin bölge üzerinde hâkimiyet kurduğu, daha sonra Osmanlı topraklarına katıldığı bilinmektedir. İlçemizde yapılan kazılar sonucunda çıkan Hitit çağlarına ait küp mezarlar ve yapı taşları Çankırı Müzesinde sergilenmektedir. Kazılar sırasında ortaya çıkan su kanalları, toplu halde bulunan insan iskeletleri, mezarlar, ev temelleri ile Karaağaç Yaylasındaki ören şehri denilen harabeler, Kalfat Yaylasındaki yıkık harabeler ve Kayılar arazisi içindeki kartal kaya kalesi gibi yerlerin bulunuşu, İlçenin ve çevresinin çok eski çağlarda kurulduğunu ve o çağlardan beri yerleşim yeri olduğunu göstermektedir. İlçeye bağlı köylerin bazılarının adlarının Kayı, Dodurga, Bayındır, Yuva, Büğdüz ve Salur gibi Oğuz Türkleri'ne bağlı boy isimleri oluşu Türk boylarının buralara yerleştiklerinin ispatıdır. İlçenin eski adı Karî Pazarı olup (okuyanların toplandığı yer) halk arasında Karapazar olarak bilinir. Eski tapu kayıtlarında ve şer’î mahkeme ilamlarında "Kari Pazar Naibine" hitabı kullanılmıştır. Kar’î’nin lügat manası okuyan, inceleyen, Kur’an-ı Kerimi kaidesine göre okumasını bilen kişi demektir. Karipazar ise Kur’an okuyanların toplantı yeri manasına gelir. Şimdiki İmam Hatip Lisesinin doğu kısmında bir medrese ve caminin olduğu burada Arapça, Farsça, Kur’an-ı Kerim ve dini ilimlerin okutulduğu bilinmektedir. Adı geçen yerde hala bir türbe (Osman Dede Türbesi) ve türbenin yanında caminin ve medresenin temelleri bulunmaktadır. (Caminin temeli bulunup aynı konuma tekrar Osman Dede Camii inşaa edilmiştir). Sonraları İlçenin ismi Ortaköy olarak değiştirilmiş, 19.06.1957 tarih ve 7033 sayılı Kanunla İlçe olmasına Bakanlar Kurulunca karar verilmesi ve 01.04.1959 tarihinde İlçe olmasıyla birlikte “Orta” olarak düzenlenmiştir. Bu ismin verilmesinde İlçe Merkezinin İlçeye bağlı olan köylere ve kasabalara mesafesinin ortalama bir uzaklıkta olması etkili olmuştur. İlçeye bağlı 5 Belde, 22 Köy ve 19 Mahalle bulunmaktadır.

ORTA İLÇE COĞRAFYA

 İlçemiz Batı Karadeniz Bölgesinde, Çankırı’nın batısında Ankara’nın kuzeyinde Dumanlı Dağları ile Aydos Dağı arasında kalmış düz bir plato üzerine kurulmuştur. Devrez Çayı İlçenin batısından doğar ve İlçeyi ikiye ayırarak Kızılırmak nehrine dökülür. Kuzeyinde Kurşunlu ve Atkaracalar, güneyinde Şabanözü, güneybatısında Çubuk, batısında Kızılcahamam, kuzeybatısında Çerkeş, doğusunda Korgun İlçeleri bulunmaktadır. Rakımı 1265 metre olup, kışları soğuk ve uzun, yazları kurak ve kısa geçer. En fazla yağış kış ve ilkbahar mevsimlerinde görülür. İlçe nüfusu 2011 adrese dayalı nüfus kayıt sistemine göre 12.304 kişi olup, yüzölçümü 513 km. karedir. İlçenin Çankırı’ya uzaklığı 65 Km., Ankara’ya uzaklığı 110 Km.dir.

ORTA İLÇE EKONOMİ

 Halkın geçim kaynağını tarım ve hayvancılık oluşturmaktadır. Maliye : İlçemiz Malmüdürlüğü; muhasebe, tahsilat, tahakkuk, milli emlak servisleri olmak üzere 4 birimden oluşmuş olup, hizmetleri yürütmektedir.  Sanayi, Ticaret, Madencilik : İlçemizde Sanayi kuruluşu bulunmamaktadır. Linyit ve diyatomit maden yatakları bulunmaktadır. İlçede 86,5 milyon ton miktarında linyit, Büğdüz köyünde 100.000 ton ve Buğurören köyünde de 150.000 ton diyatomit madeni rezervi bulunmaktadır. Diyatomit madeni filtrasyon sektöründe kullanılmaktadır.

ORTA İLÇE SOSYAL YAPISI

 İlçemizde genelde yapılaşma, 1 veya 2 katlı olup, avlusu içerisinde hayvan barınakları bulunmaktadır. Konutlar genellikle soba ile ısıtmakta olup ve ahşap binalardan oluşmaktadır. Daha önceleri İlçede konut sıkıntısı çekilmekte idi. Ancak son yıllarda yapılan hızlı yapılaşma sonucu ve 334 dairelik TOKİ konutları inşaa edilip bu sorun büyük oranda çözümlenmiştir. İlçede halen İmar İskân Bakanlığı tarafından yaptırılan 16 sosyal konut ve Kamu Kurum kurumlarından bir çoğunda lojman bulunmaktadır. Kaymakamlıkta 1, Malmüdürlüğünde 1, İlçe Tarım Müdürlüğünde 7, Askerlik Şubesinde 2, Y.İ.B. Okulunda 30.İlçe Jandarma Komutanlığında 2,Merkez Belediye Başkanlığında 16,Cumhuriyet Savcılığında 7, D.S.İ Mühendisliği 3, Müftülükte,8 lojman bulunmaktadır.

İş ve Çalışma Hayatı :

 Halkın büyük çoğunluğu iş aramak için, geçmiş yıllarda dışarıya göç etmiştir. Göç genellikle Ankara ve İstanbul illeri ile yurt dışına yapılmıştır. İlçemizde sosyal güvenlik kapsamında olanların sayısı fazladır.

 ORTA İLÇE NÜFUSU

 Orta nüfusu 2018 yılına göre 20.439

Bu nüfus, 10.570 erkek ve 9.869 kadından oluşmaktadır.
Yüzde olarak ise: %51,71 erkek, %48,29 kadındır.